ปุ๋ยอินทรีย์ คืออะไร มีกี่ประเภท พร้อมสูตรวิธีผสมปุ๋ยด้วยตัวเอง 

ปุ๋ยอินทรีย์ คือ ปุ๋ยที่มีส่วนประกอบมาจากอินทรียวัตถุชนิดต่างๆ ได้แก่ ซากพืช ใบไม้ มูลสัตว์ และของเสียจากครัวเรือน ซึ่งสิ่งเหล่านี้ได้มาจากธรรมชาติ ทั้งนี้สำหรับเกษตรกรที่ต้องการลดต้นทุนในเรื่องของปุ๋ยเคมี หรือต้องการปลูกผักแบบปลอดสารพิษ การเลือกใช้ปุ๋ยอินทรีย์ธรรมชาติ จึงเป็นทางเลือกที่เหมาะสม เรามาทำความรู้จักกับปุ๋ยอินทรีย์กันค่ะ 

ปุ๋ยอินทรีย์ คืออะไร 

ปุ๋ยอินทรีย์ คือ ปุ๋ยที่มีธาตุอาหารมาจากอินทรียวัตถุชนิดต่างๆ ได้แก่ ซากพืช ใบไม้ มูลสัตว์ และของเสียจากครัวเรือน ทำการหมักย่อยสลายจนเกิดสารอาหารที่พืชต้องการ  และยังช่วยปรับปรุงโครงสร้างดิน แปรสภาพธาตุอาหารที่มีอยู่ในดินให้กลับมาอยู่ในรูปของปุ๋ย ซึ่งรากพืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ โดยปุ๋ยอินทรีย์ ยังแบ่งออกเป็นปุ๋ยอินทรีย์ประเภทต่าง ๆ  4 ประเภท ดังนี้ 

1. ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยอินทรีย์ประเภทปุ๋ยหมัก เกิดจากการหมักสารอินทรีย์บางชนิด เช่น แกลบ ใบไม้ กิ่งไม้ เศษอาหาร หมักรวมกัน  
2. ปุ๋ยพืชสด ปุ๋ยอินทรีย์ประเภทปุ๋ยพืชสด เกิดจากการไถกลบพืชบางชนิดขณะที่เจริญเติบโตในระยะเริ่มออกดอกถึงระยะดอกบานแล้วคลุกเคล้าลงดิน เพื่อปรับปรุงคุณสมบัติของดินให้ดีขึ้น เมื่อรอจนย่อยสลายแล้ว จึงนำพืชเศรษฐกิจมาปลูกต่อไป 
3. ปุ๋ยคอก ปุ๋ยอินทรีย์ประเภทปุ๋ยคอก  ได้จากมูลสัตว์ ส่วนใหญ่มาจากมูลสัตว์เลี้ยงทางการเกษตร เช่น วัว ไก่ เป็ด และสุกร ทั้งนี้ยังมีมูลสัตว์อื่นๆ เช่น ปุ๋ยมูลไส้เดือน ปุ๋ยมูลค้างคาว  
4. ปุ๋ยชีวภาพ ปุ๋ยอินทรีย์ประเภทปุ๋ยชีวภาพ เกิดจากการนำจุลินทรีย์มาใช้ปรับปรุงดิน ช่วยสร้างธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์กับพืช หลายคนรู้จักปุ๋ยชีวภาพในชื่อปุ๋ย E.M. เป็นต้น 

สูตรวิธีผสมปุ๋ยหมักด้วยตัวเอง  

รวมวิธีสูตรผสมปุ๋ยหมักด้วยตัวเอง นอกจากจะช่วยเพิ่มธาตุอาหารให้แก่พืช แล้วยังเป็นการลดปริมาณขยะ ด้วยการนำวัตถุอินทรีย์เหล่านี้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ และช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการดูแลพืชอีกด้วย โดยสูตรปุ๋ยหมักที่สามารถทำได้ด้วยตัวเองมีดังนี้ 

1.สูตรปุ๋ยหมักพระราชทาน 

สูตรปุ๋ยหมักพระราชทานโดยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ได้พระราชทานไว้เป็นองค์ความรู้ให้กับคนไทย โดยมีวิธีการดังนี้ 

วัสดุทำปุ๋ยหมักพระราชทาน  

1. ซากพืช เช่น เศษใบไม้ ใบหญ้า  
2. มูลสัตว์ ปัสสาวะคนหรือสัตว์ ซากพืชตระกูลถั่ว 
3. ดินร่วน  

วิธีทำปุ๋ยหมัก 

1. ขุดหลุมกว้างราว 1 เมตร ยาว 1 เมตร ลึก 1 เมตร ระหว่างขุดให้ระวังดินทลายลงในหลุม ถ้ามีการระบายน้ำได้ยิ่งดี ทั้งนี้หากที่เป็นดินทราย ให้ใช้อิฐกรุในหลุมจะทำให้ได้ผลดีขึ้น 
2. กองในคอก ปรับดินบริเวณที่จะกองปุ๋ยหมักให้แน่น ใช้ไม้ไผ่หรือไม้อื่นที่ทำได้ กั้นเป็นคอกกว้าง 2 เมตร ยาว 4 เมตร สูง 1 เมตร แบ่งคอกกั้น ออกเป็น 2 ส่วน ครึ่งหนึ่งไว้ใส่ปุ๋ยหมัก ส่วนอีกครึ่งหนึ่งไว้กลับกองปุ๋ยหมัก ทำหลังคาใบจากหรือใบมะพร้าวคลุมหลังคา ถ้ามีถุงพลาสติกคลุมกันฝนชะปุ๋ยก็ดี 
3. เอาซากพืชที่เตรียมไว้ กองเกลี่ยในคอก (หรือในหลุม) ให้เป็นชั้น เหยียบตามขอบให้แน่น ชั้นหนึ่ง ๆ สูงราว 30 เซนติเมตร รดน้ำให้ชุ่ม แล้วเอาปุ๋ยคอกโรยทับให้ทั่วกัน สูง 5 เซนติเมตร ถ้ามีปุ๋ยเคมี (สูตร 16-20-0 หรือสูตร 14-14-14 หรือแอมโมเนียมซัลเฟต หรือยูเรีย) ก็โรยบาง ๆ ให้ทั่ว แล้วทับด้วยดินละเอียดหนาประมาณ 2.5 เซนติเมตร สลับด้วยซากพืชแล้วรดน้ำทำเป็นชั้น ๆ อย่างนี้จนปุ๋ยเต็มคอก (น้ำที่รดจะผสมด้วยปัสสาวะก็ได้) 
4. ควรกลับปุ๋ยหมักทุก ๆ 30 วัน โดยเอาชั้นบนสุดของกองนำไปเกลี่ยในอีกส่วนของคอกเป็นชั้นล่างสุด แล้วเอาชั้นสองเกลี่ยทับแล้วรดน้ำ และทำการกลับปุ๋ยจนกว่าซากพืชจะเปื่อยผุหมดทั้งกอง 

2.สูตรปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์ 

สูตรนี้จะช่วยให้เศษอาหารภายในบ้าน สามารถกำจัดออกไปง่าย ๆ ด้วยการนำเศษอาหารภายในบ้านมาเปลี่ยนเป็นปุ๋ย นอกจากจะช่วยเคลียร์เศษขยะอาหารภายในบ้านแล้ว ยังช่วยให้มีปุ๋ยจากธรรมชาติเพื่อนำไปใช้ทำการเกษตรต่อไปได้

วัสดุทำปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์  

1. ถังดำหรือบ่อซีเมนต์ ขนาดตามต้องการ เจาะรูด้านล่าง 
2. ฝาปิดถังหรือบ่อ 
3. เศษอาหารภายในบ้าน 
4. กากน้ำตาล 
5. ปุ๋ย EM 

วิธีทำปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์ 

1. ทำบ่อขยะเปียกขึ้นมา 2 บ่อ จะใช้เป็นถังดำหรือบ่อซีเมนต์ก็ได้   
2. ใส่ขยะอินทรีย์หรือพวกเศษอาหารลงไป ตามด้วย EM และกากน้ำตาล  
3. รอย่อยสลาย  
4. พลิกกลับส่วนผสมวันละ 1-2 ครั้ง ทุกวัน 
5. เมื่อย่อยสลายแล้ว สามารถนำไปใช้งานต่อได้ 
6. หากต้องการใช้ปุ๋ยอินทรีย์อย่างต่อเนื่อง จะต้องทำบ่ออย่างน้อย 2 บ่อ โดยทำทีละบ่อก่อน เมื่อทำจนเต็มและย่อยสลายแล้ว จึงเริ่มทำบ่อต่อไป พอทำบ่อที่ 2 เต็มแล้ว บ่อแรกก็จะย่อยสลายพร้อมใช้งานต่อไป 

3.สูตรปุ๋ยหมักจากต้นกล้วย 

ต้นกล้วยที่ขึ้นตามหลังบ้าน หรือบ้านไหนที่กำลังจะลดจำนวนประชากรต้นกล้วยลง ก็สามารถนำหน่อของต้นกล้วยมาทำเป็นปุ๋ยอินทรีย์จากต้นกล้วยได้ ตามขั้นตอนต่อไปนี้

วัสดุทำปุ๋ยหมักจากต้นกล้วย  

1. หน่อกล้วย 3 ส่วน 
2. กากน้ำตาล 1 ส่วน 
3. น้ำมะพร้าวอ่อน 
4. น้ำสะอาด 
5. บัวรดน้ำ 
6. น้ำหมักชีวภาพ 

วิธีทำปุ๋ยหมักจากต้นกล้วย 

1. นำหน่อกล้วยสับละเอียด 3 ส่วน กากน้ำตาล 1 ส่วน และน้ำมะพร้าวอ่อนมาผสมกัน 
2. นำน้ำหมักจุลินทรีย์ กากน้ำตาล และน้ำใส่ลงไปในบัวรดน้ำ 
3. นำส่วนผสมข้อ 2 ไปรดกองกล้วยสับให้ชุ่ม ผสมให้เข้ากันจนกว่าจะกำแล้วก้อนไม่แตก 
4. นำส่วนผสมมาใส่ในกระสอบปุ๋ย ไม่ต้องมัดปาก นำไปวางไว้ในที่ร่มประมาณ 5-7 วัน ก็จะได้ปุ๋ยหมักพร้อมใช้งาน 

การทำ ปุ๋ยอินทรีย์  ช่วยให้เกษตรกรสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายในการดูแลพืช และยังช่วยกำจัดเศษอาหาร มูลสัตว์ ใบไม้ ใบหญ้าที่เหลือจากการทำการเกษตร และสามารถทำเองได้ภายในพื้นที่เกษตรกรรม แต่อย่างไรก็ตามการบำรุงพืช เสริมธาตุอาหารด้วยปุ๋ยเคมี หรือการพ่นยาเพื่อขับไล่แมลงศัตรูพืช เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ เพื่อให้พืชสวยงามพร้อมส่งขาย หากพี่น้องเกษตรกรท่านไหนที่กำลังต้องการเพิ่มทุนสำหรับการดูแลพืชผลการเกษตร แนะนำสินเชื่อเฮงเปลี่ยนรถเป็นเงินจากเฮงลิสซิ่ง เปลี่ยนรถกระบะหรือรถเก๋งเป็นเงินทุนหมุนเวียนเพื่อการเกษตร สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่เฮงลิสซิ่งทุกสาขา สินเชื่อสีเขียวใกล้บ้านคุณ โทร 1361 หรือกดปุ่มสีแดงด้านล่างนี้เลย